امروز روز 15 ماه مبارک رمضان است و آیه ای از جزء 15 قرآن کریم را شرح و بسط می دهیم. هر کسی به اندازه موفقیت ها و پیروزی های که در زندگی بدست می آورد، خواه ناخواه دشمنانی هم برای او پیدا خواهد شد.دشمنانی که می خواهند او را از دست یافتن به پیروزی ها و موفقیت های بیشتر باز دارند و همچنین موفقیت ها و پیروزی هایی را که تا به حال با زحمت های فراوان بدست آورده است را به کام او تلخ کنند و یا از او بگیرند .

حرف های زیادی در مورد ضرورت شناخت دشمنان برای مقابله با آنها زده شده و کنفرانس ها و مقالات و سخنرانی های زیادی برای تبیین این مسئله برگزار شده که همه اینها ،حاکی از اهمیت این مسئله برای کسانی است که می خواهند در مسیر موفقیت و پیروزی قدم بردارند .

در میان دشمنانی که برای افراد در مراحل زندگی وجود دارد، شاید بتوان شیطان را به عنوان اصلی ترین و قوی ترین دشمنان نام برد که خداوند متعال از او به دشمن آشکار نام برده است و فرموده:

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی السِّلْمِ كَافَّةً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ : اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، همگى به اطاعت [خدا] درآیید، و گامهاى شیطان را دنبال مكنید كه او براى شما دشمنى آشكار است.)(البقرة :  208)

اما آنچه در شناخت این دشمن قسم خورده از اهمیت بسزایی برخوردار است حرف ها و مسائلی است که هیچ گاه شیطان برای رسیدن به اهداف پلید و زشت خود برای شما بیان نمی کند .حرف هایی که با دانستن و باور قلبی به آنها می توانیم گام های بزرگی در پیروزی بر این دشمن بزرگ بر داریم .

خداوند متعال در روز پانزدهم ماه مبارک رمضان در سوره اسراء پرده از این مسئله بر می دارد و به برخی از نیت های شوم شیطان اشاره می کند ،نیت هایی که با پرده بر داشتن از آنها کمک مهمی به ما در طی نمودن مسیر اصلی زندگیمان می کند و باید قدردان آن باشیم :

1) هر حرفی که دوست دارید به زبان بیاورید:

شیطان از شما می خواهد که هرحرفی را که دوست دارید به زیان بیاورید، اما هیچ گاه به شما نمی گوید که این کار سبب بروز بسیاری از اختلاف ها و دشمنی ها در میان شما می شود و به همین خاطر خداوند متعال دستور می دهد که :

(وَ قُلْ لِعِبادی یَقُولُوا الَّتی‏ هِیَ أَحْسَنُ إِنَّ الشَّیْطانَ یَنْزَغُ بَیْنَهُمْ إِنَّ الشَّیْطانَ كانَ لِلْإِنْسانِ عَدُوًّا مُبیناً:و به بندگانم بگو: «آنچه را كه بهتر است بگویند»، كه شیطان میانشان را به هم مى‏زند، زیرا شیطان همواره براى انسان دشمنى آشكار است.)( الإسراء :  53)

2) در گروه شیطان عضو شوید :

شیطان با تبلیغات فراوان وگسترده خود از شما می خواهد که در گروه او عضو شوید، اما هیچ گاه به شما نمی گوید که با عضویت در گروه او صد در صد از یاران آتش خواهید شد،و به همین علت خداوند باز از نیت شوم شیطان پرده بر می دارد و می فرماید:

(إِنَّ الشَّیْطانَ لَكُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّما یَدْعُوا حِزْبَهُ لِیَكُونُوا مِنْ أَصْحابِ السَّعیرِ  : در حقیقت، شیطان دشمن شماست، شما [نیز] او را دشمن گیرید. [او] فقط دار و دسته خود را مى‏خوانَد تا آنها از یاران آتش باشند.)( فاطر :  6)

3) قدم به قدم با شیطان همراه شوید:

شیطان فقط از شما می خواهد که قدم به قدم با او همراه باشید، اما هیچ گاه به شما نمی گوید که قدم به قدم با او بودن  سبب می شود که صلح و آرامش و وحدت از میان جامعه رخت برچیند و به فراموشی سپرده شود و به همین جهت خداوند متعال می فرماید :

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا ادْخُلُوا فِی السِّلْمِ كَافَّةً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ :

4) اهل قمار و شراب باشید:

شیطان از شما می خواهد که قمار و شراب را جزء لاینفک زندگی خود قرار دهید، اما هیچ گاه به شما نمی گوید که قمار و شراب یکی از بزرگترین موانع خوشبختی شما در زندگی است و به هیمن دلیل است که خداوند متعال یکی از اسرار خوشبختی و رستگاری  را دوری از قمار و شراب می داند و می فرماید:

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا إِنَّمَا الْخَمْرُ وَ الْمَیْسِرُ وَ الْأَنْصابُ وَ الْأَزْلامُ رِجْسٌ مِنْ عَمَلِ الشَّیْطانِ فَاجْتَنِبُوهُ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ: اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، شراب و قمار و بتها و تیرهاى قرعه پلیدند [و] از عمل شیطانند. پس، از آنها دورى گزینید، باشد كه رستگار شوید.)( المائدة :  90)

5) اهل فحشاء و منکر باشید:

شیطان از شما می خواهد که اهل فحشا(گناهان پنهانی ) و منکر (گناهان آشکار )باشید، اما هیچ گاه به شما نخواهد گفت که فحشاء و منکر می تواند سبب سقوط شما در دره هلاکت و گمراهی شود، به همین دلیل خداوند متعال در آیات متعددی از پیروی از گام های شیطان منع کرده است و  فرموده:

(یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ وَ مَنْ یَتَّبِعْ خُطُواتِ الشَّیْطانِ فَإِنَّهُ یَأْمُرُ بِالْفَحْشاءِ وَ الْمُنْكَرِ ...: اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، پاى از پى گامهاى شیطان منهید، و هر كس پاى بر جاى گامهاى شیطان نهد [بداند كه‏] او به زشتكارى و ناپسند وا مى‏دارد.)(النور: 21)

6) از هر غذایی بخورید:

شیطان از شما می خواهد که هر غذایی بدست شما رسید بخورید و به هیچ وجه به فکر حرام و یا حلال بودن آن نباشید، اما هیچ گاه به شما نمی گوید که لقمه حرام چه نقش مهمی در نابودی انسان و ختم شدن مسیر زندگی به  شقاوت و بدبختی خواهد داشت به همین خاطر خداوند متعال دستورات فراوانی در زمنیه مصرف خوراکی هایی که در اطراف ماست داده :

(یا أَیُّهَا النَّاسُ كُلُوا مِمَّا فِی الْأَرْضِ حَلالاً طَیِّباً وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبینٌ :اى مردم، از آنچه در زمین است حلال و پاكیزه را بخورید، و از گام هاى شیطان پیروى مكنید كه او دشمن آشكار شماست.)( البقرة :  168)

7) به هیچ کسی کمک نکنید:

شیطان از شما می خواهد که در زندگی به هیچ کسی کمک نکنید، چون ممکن است کمک کردن به ضرر شما تمام شود و ثروت و اندوخته های شما نابود شود، اما هیچ گاه به شما نخواهد گفت که کمک کردن به دیگران و انفاق می تواند چه نقش مهمی در برکت داشتن ثروت ها و اندوخته های انسان و چندین برابر شدن آنها داشته باشد :

(مَثَلُ الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنْبَتَتْ سَبْعَ سَنابِلَ فی‏ كُلِّ سُنْبُلَةٍ مِائَةُ حَبَّةٍ وَ اللَّهُ یُضاعِفُ لِمَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلیم: مَثَل [صدقاتِ‏] كسانى كه اموالِ خود را در راه خدا انفاق مى‏كنند همانند دانه‏اى است كه هفت خوشه برویاند كه در هر خوشه‏اى صد دانه باشد؛ و خداوند براى هر كس كه بخواهد [آن را] چند برابر مى‏كند، و خداوند گشایشگر داناست.)( البقرة :  261)

8) مواظب چشم های خودتان نباشید:

شیطان از شما می خواهد که مدیریت و کنترلی بر چشم های خود نداشته باشید و بی پروا به همه جا نگاه کنید اما هیچ گاه به شما نمی گوید که نگاه حرام مهمترین عامل برای گرفتار شدن آدمی در دام گناه و معصیت و سبب اندوه و حسرت فروان می شود و به همین دلیل خداوند متعال در سوره نور رابطه تنگاتنگی میان حفظ و کنترل چشم و پاکدامنی قرار داده است و فرموده:

(قُلْ لِلْمُۆْمِنینَ یَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِمْ وَ یَحْفَظُوا فُرُوجَهُمْ ذلِكَ أَزْكى‏ لَهُمْ إِنَّ اللَّهَ خَبیرٌ بِما یَصْنَعُون: به مردان با ایمان بگو: «دیده فرو نهند و پاكدامنى ورزند، كه این براى آنان پاكیزه‏تر است، زیرا خدا به آنچه مى‏كنند آگاه است.)(النور: 30)

امین ادریسی

بخش قرآن تبیان